Marktwerking in de zorg is waanzin

Concurrerende ziekenhuizen, is men gek geworden?
Het idee van marktwerking in de zorg leidt ertoe dat ziekenhuizen marketing-managers gaan aanstellen die het ziekenhuis in de markt moeten gaan zetten met wervende kreten. Hiermee suggereert men dat medische ingrepen en verzorging in ziekenhuizen consumentenartikelen zijn. Zo'n marketing-manager krijgt een budget bestaande uit zijn/haar topsalaris, de kosten van de medewerkers op de marketingafdeling en de kosten van de reclamecampagnes. Ik heb zo'n marketing-manager horen zeggen dat zijn taak bestaat om het kwaliteitsimago van het ziekenhuis te verhogen. Alsof dat reclamegebazel iets met kwaliteit te maken heeft.
Wanneer je getroffen wordt door een hartaanval en je snel naar het ziekenhuis moet dan ga je niet eerst een paar reclamefolders doorlezen om te kijken welk ziekenhuis het beste is. Je wordt vervoerd naar het ziekenhuis dat het snelst bereikbaar is of dat dichtbij is en wijd en zijd bekend staat voor de behandeling van hart- en vaatziekten. Die reputatie dankt het ziekenhuis aan de eerder geleverde prestaties en niet aan een reclamecampagne.

Marktwerking is niet een oplossing van alles.
Door de stijgende kosten van de zorg in de jaren 90 gingen politici denken dat het anders moest en dat marktwerking de oplossing is. Deze gedachte werd gevoed door economen en de crises van de laatste tijd laten zien wat de mening van economen waard is. Bij marktwerking hoort dat ziekenhuizen en andere zorginstellingen zich gaan gedragen als commerciële bedrijven. Bij commerciële bedrijven draait het om winst en de basis van de winst bestaat uit hogere omzet en lagere kosten. Het verdien-model van ziekenhuizen is het verrichten van door Diagnose Behandel Combinaties gedefinieerde handelingen die aan verzekeringsmaatschappijen worden gefactureerd. Omdat het inkomen van ziekenhuizen bestaat uit omzet, is er een aanzienlijke prikkel om zoveel mogelijk te factureren. Daarnaast is er een bureaucratische laag ontstaan om de kosten te registreren en te bewaken. Of er van dat laatste iets terecht komt is nog maar zeer de vraag.
De verzekeringsmaatschappijen betalen de rekeningen met het geld dat door de premies wordt opgehaald. Verlies maken is er niet bij, want als de kosten te hoog worden dan worden de premies verhoogd. In het afgelopen jaar hebben de verzekeringsmaatschappijen weer meer winst gemaakt dan het jaar daarvoor.

De premie die wij betalen wordt besteed aan het betalen van de zorg, de kosten van de verzekeringsmaatschappijen, hun winstopslag, de bonussen van de managers en het dividend van de aandeelhouders.

Het kan anders en beter.
De fout van het huidige systeem is dat de focus gericht is op kostenbeheersing. De gezondheidszorg is daardoor voor een groot deel in handen gekomen van financiële managers, de boekhouders zijn daarmee de baas geworden. De focus moet gericht zijn op de gezondheidszorg zelf, op de capaciteit en de kwaliteit. De overheid zou deze publieke sector weer onder haar hoede moeten nemen. Onze premies zouden we aan de overheid moeten betalen en die zorgt voor voldoende capaciteit aan ziekenhuizen, doktoren, verpleegkundigen en ander benodigd personeel. Door de verzekeringsmaatschappijen uit de zorg-keten te halen besparen we veel geld dat nu opgaat aan de Diagnose Behandel Combinatie bureaucratie, de kosten en winsten van de verzekeringsmaatschappijen en de bonussen aan managers en aandeelhouders.

Moeten we de kosten dan niet in de hand houden?
Natuurlijk, maar dat kan best zonder de zorgverzekeraars. Hoe dat kan hoop ik een volgende column  te behandelen.