De mythe van de privatisering

Het naïeve uitgangspunt: marktwerking.
Het idee van het privatiseren was dat de staatsbedrijven die geprivatiseerd werden, door concurrentie beter en winstgevender zouden gaan werken. We zullen hierna zien wat daarvan terecht is gekomen.

Het postbedrijf van KPN.
Zoals iedereen kon voorspellen is het briefpost bedrijf door de toename van het internet gebruik en met name email, behoorlijk ingekrompen. Men kon voorspellen dat het met een geprivatiseerd postbedrijf niet goed zou gaan. Als het een staatsbedrijf gebleven was dan zou het ook in zwaar weer terecht zijn gekomen maar dan had de afbouw van het bedrijf op een veel humanere manier hebben kunnen plaatsvinden. Zoals het nu gegaan is heeft men de zaak proberen te redden door het mooie vak van postbode om te vormen tot een bijbaantje voor flexwerkers. De betrouwbaarheid van de postbezorging heeft hieronder bijzonder geleden. Voor de postbodes die een vaste baan voor het leven dachten te hebben was het een drama. Een mislukte privatisering dus.

De Nederlandse Spoorwegen.
Hierover kunnen we kort zijn voor wat de concurrentie mogelijkheid betreft. Wanneer u een kaartje koopt voor een treinreis van Den Haag naar Rotterdam, kunt u dan kiezen uit meerdere aanbieders? Natuurlijk niet! Stel u voor: 7 treinmaatschappijen op een traject. Met 1 maatschappij is het al moeilijk genoeg. De concurrentie bestaat hieruit dat een traject waarin de NS geen brood ziet aan een nieuwe aanbieder wordt verhuurd. Daarvoor is Pro Rail in het leven geroepen, verantwoordelijk voor het onderhoud van het spoorwegnet. Laten we het daar maar niet over hebben.

De Energie markt.
Dat lijkt het meest geslaagde voorbeeld van het privatiseren van overheidsbedrijven. Inderdaad geslaagd, voor de managers en de aandeelhouders. Wie betaalt de managers en de aandeelhouders? Wie betaalt de dure reclamecampagnes? Maar de consumenten kunnen nu toch kiezen? Dat is waar, maar laten we het gas eens onder de loep nemen. Dat haalt men hier in Nederland voor niets uit de grond. De prijs wordt gekoppeld aan de olieprijs en dus kunnen we het gratis verkregen gas duur gaan betalen.
Met de elektriciteit is iets raars aan de hand. U kunt kiezen, krijgt uw buurman dan andere elektriciteit dan u? Welnee. De energiemarkt is voor wat elektriciteit betreft een virtuele markt. Een boekhoudkundige zaak. De energiestromen zijn in feite administratieve geldstromen.
De privatisering van de energiebedrijven is helemaal niet nodig geweest, het valt zeer te betwijfelen of we door de privatisering goedkoper af zijn. Wanneer het  energiebedrijf in overheidshanden gebleven was, dan behoefde geen reclame te worden gemaakt (iedereen heeft toch energie nodig?), waren er geen dure managers met bonussen nodig en vloeide de winst in de staatskas terug.

De Zorgmarkt.
Het bovenstaande doet je afvragen of het privatiseren in de zorg wel zo'n goed idee is.